حمایت از غیر نظامیان در جنگ ها و حفظ صلح (مورد مطالعاتی جنگ آمریکا و عراق 2003)

از آغاز تاریخ بشر جنگ و خشونت همواره همزاد بشر بوده است. کمتر زمانی بوده که انسانها در جنگ به سر نبرده باشند و یا آثار و پیامدهای جنگ را درک نکرده باشند. بسیاری از اندیشمندان جنگ و در گیری را نتیجه تضاد منافع میدانند که در قالب جنگ و مخاصمه مسلحانه رخ مینماید. امروزه و در پی جنگهای خونین تاریخ بشر همچون جنگ های جهانی اول و دوم، ملتها بدنبال فرار از جنگ و یا به حداقل رساندن تبعات آن هستند. از دیدگاه رئالسیت ها در روابط بین الملل جنگ یک عمل اجتناب ناپذیر است، پس می بایست در پی قائده مند کردن آن بود. یکی از اقشاری که همواره بیشترین آسیب را در جنگ ها متحمل شده اند، غیرنظامیان میباشند که هم زمان با آغاز هر مخاصمه مسلحانه ای این دغدغه پیش می آید که بسیاری از غیر نظامیان در این مخاصمات مسلحانه آسیب می بینند. در همین راستا و برای حمایت از غیرنظامیان در جنگ ها، حقوق بین الملل بشردوستانه که شاخه ای جدید در حقوق بین الملل میباشد به وجود آمد. هدف ازحقوق بشردوستانه بین المللی اساساً حمایت ازغیرنظامیان، اسیران جنگی، اموال فرهنگی،زنان وکودکان و... و به طور کلی قائده مند کردن مخاصمات مسلحانه میباشد. از این منظر جنگ یک عمل اجتناب ناپذیر است، اما آثار و تبعات جنگ رابرغیرنظامیان میتوان کاهش داد. کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکل های الحاقی به آن جزء اساسی ترین حقوق بشردوستانه بین المللی میباشد. گرچه سابقه حقوق بشردوستانه به بعد از جنگ جهانی اول میرسد ولی نحوه رفتار با اسیران جنگی وغیرنظامیان در ایران باستان وادیان الهی گواهی بر این مدعاست که حقوق بشردوستانه سابقه ای به قدمت جنگ در تاریخ بشر دارد. کنوانسیونهای چهارگانه ژنو که جزء اساسی اصول حقوق مخاصمات مسلحانه میباشند به قائده مند نمودن رفتار نیروهای نظامی در صحنه های نبرد، نحوه رفتار با مجروحان جنگی، نحوه برخورد با اموال غیر نظامی و نظامی در حاشیه جنگ ها می پردازد. در این پژوهش پس از بررسی موارد ذکر شده در بالا و پس از آنکه در فصل های دوم و سوم به صورت مبسوط به چگونگی و چرایی جنگ و قواعد حقوق جنگ و چگونگی اجرای حقوق بین المللی بشردوستانه در جنگ ها پرداخته شده است، در فصل چهارم به جنگ آمریکا و عراق به عنوان یک مثال و مسئله مهم در رابطه با تامین و یا عدم تامین حقوق بشردوستانه بین المللی در جهان امروز پرداخته شده است. پس از حمله ایالات متحده به عراق و اشغال نظامی این کشور مباحث حقوق بشردوستانه و اجرای آن توسط نیروهای اشغالگر در عراق به موضوع بحث روز دنیا بدل گشت. چگونگی رفتار نیروهای نظامی در ارتباط با غیرنظامیان در این جنگ به طور کلی در فصل چهارم بررسی گردید و در آخر مباحث مورد بررسی نتیجه گرفته شد که تا آن حدی که برای حمایت از غیرنظامیان قوانین وضع شده است، در مرحله اجرا به این قواعد عمل نمیشود و بسیاری از قوانین حمایتی به طور جدی، در موقع اجرا زیر پا گذاشته میشود.